[TH] Kỹ thuật định nhóm máu hệ ABO trên đá men và ống nghiệm

[tuyenlab]

KỸ THUẬT ĐỊNH NHÓM MÁU HỆ ABO
(Trên đá men và ống nghiệm)

1. Nguyên lý:
Phương pháp huyết thanh mẫu: Dùng huyết thanh đã biết trước kháng thể, cho phản ứng với hồng cầu của bệnh nhân để xác định kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu, từ đó xác định nhóm máu của bệnh nhân.
Phương pháp hồng cầu mẫu: Dùng hồng cầu đã biết trước kháng nguyên cho phản ứng với huyết thanh của bệnh nhân để xác định kháng thể trong huyết thanh, từ đó xác định nhóm máu của bệnh nhân.
Theo quy chế truyền máu 2007 thì việc định nhóm máu ABO phải được thực hiện bằng cả hai phương pháp.

2. Chuẩn bị:

2.1. Dụng cụ:
- Đá men (giấy định nhóm máu), ống nghiệm, pipet, đũa thủy tinh, máy ly tâm.

2.2. Hóa chất:
- NaCl 0,9%
- Huyết thanh mẫu (anti A, anti B, anti AB)
- Hồng cầu mẫu 10% và 5% (HCM A, HCM B, HCM O).

2.3. Bệnh phẩm
- Lấy máu tĩnh mạch cả chống đông và không chống đông.

3. Tiến hành:

3.1. Định nhóm máu trên đá men (hoặc giấy định nhóm máu).
- Lấy 3ml máu tĩnh mạch, 1ml chống đông bằng EDTA, 2ml không chống đông.
- Pha hồng cầu bệnh nhân theo tỉ lệ 10% trong NaCl 0,9% từ ống chống đông (1 giọt hồng cầu + 9 giọt NaCl 0,9%) .
- Ly tâm tách huyết thanh từ ống không chống đông.
- Chuẩn bị đá men với 7 vị trí 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7.

- Nhỏ vào các vị trí 1, 2, 3, 4 mỗi vị trí 2 giọt huyết thanh mẫu tương ứng.
- Nhỏ vào các vị trí 5, 6, 7 mỗi vị trí 2 giọt huyết thanh bệnh nhân.
- Nhỏ vào các vị trí 1, 2, 3, 4 mỗi vị trí 1 giọt hồng cầu 10% của bệnh nhân.
- Nhỏ vào các vị trí 5, 6, 7 mỗi vị trí 1 giọt hồng cầu mẫu 10% tương ứng.
- Dùng đũa thủy tinh, trộn đều các vị trí thành các hình tròn có đường kính từ 2- 3 cm.
- Lắc tròn đều viên đá men trong khoảng 2 – 3 phút.
- Đọc kết quả dựa trên hiện tượng ngưng kết hoặc không ngưng kết.
+ Nếu ngưng kết: Các hồng cầu sẽ đứng chụm với nhau thành một đám hay nhiều đám
+ Nếu không ngưng kết: Các hồng cầu đứng rời rạc.
- Bình thường sẽ có 4 trường hợp xảy ra tương ứng với 4 nhóm máu là:

3.2 Định nhóm máu trên ống nghiệm
- Lấy 3ml máu tĩnh mạch, 1ml chống đông bằng EDTA, 2ml không chống đông.
- Pha hồng cầu bệnh nhân theo tỉ lệ 5% trong NaCl 0,9% từ ống chống đông (1 giọt hồng cầu + 19 giọt NaCl 0,9%) .
- Ly tâm tách huyết thanh từ ống không chống đông.
- Chuẩn bị 7 ống nghiệm đánh số 1 (anti A), 2 (anti B), 3 (anti AB), 4 (NaCl 0,9%), 5 (HCM A), 6 (HCM B), 7 (HCM O).
- Nhỏ vào các ống 1, 2, 3, 4 mỗi ống 2 giọt huyết thanh mẫu tương ứng.
- Nhỏ vào các ống 5, 6, 7 mỗi ống 2 giọt huyết thanh bệnh nhân.
- Nhỏ vào các ống 1, 2, 3, 4 mỗi ống 1 giọt hồng cầu 5% của bệnh nhân.
- Nhỏ vào các ống 5, 6, 7 mỗi ống 1 giọt hồng cầu mẫu 5% tương ứng.
- Lắc đều, ly tâm 1000 vòng/phút x 1 phút
- Lắc đều, đọc kết quả bằng mắt thường.
- Trong trường hợp nghi ngờ ngưng kết yếu, nhỏ thêm 1 – 2ml nước muối sinh lý, lắc đều, nhỏ lên lam kính, quan sát trên kính hiển vi.
- Cách đọc kết quả nhóm máu tương tự như trên đá men.

4. Các yếu tố ảnh hưởng kết quả xét nghiệm:
- Mẫu máu cần định nhóm bị nhiễm trùng, mẫu máu định nhóm không lấy đúng quy cách.
- Kỹ thuật nghèo nàn, sai sót về kỹ thuật, không thực hiện theo đúng quy trình kỹ thuật.
- Huyết thanh mẫu, hồng cầu mẫu hỏng, biến chất, nhiễm trùng, quá hạn sử dụng.
- Tay nghề và trình độ của người làm kỹ thuật
- Dụng cụ bẩn
- Nhầm lẫn về thủ tục hành chính

Ghi chú: khi có bất kỳ bất thường nào cần kiểm tra lại, nếu ghi ngờ nhóm máu khó cần xử lý theo cách định nhóm máu khó (có quy trình riêng).

[tuananh]

thường theo em biết thì có cả kíp Rh đi cùng.em cũng không hiểu ô số 4 trộn với Nacl để làm gì ????

[tuyenlab]

thường theo em biết thì có cả kíp Rh đi cùng.em cũng không hiểu ô số 4 trộn với Nacl để làm gì ????

Ở đây đang nói về ABO nên mình không đưa Rh vào. Thực tế khi làm ta sẽ làm Rh vào vị trí số 8.
Nước muối ở đây là chứng âm. Nếu NaCl ngưng kết có thể bn có kháng thể lạnh hoặc bệnh hồng cầu chuỗi tiền (gặp trong đa u tủy xương).

[svxn_hmtu]

Thầy ơi. Nếu ống NaCl + có thể do kỹ thuật ( mình làm lại ) , nếu nghi ngờ bệnh nhân :
1. Có HC chuôi tiền , kiểm tra lại bằng cách nào ????
2. Có KT lạnh , kiểm tra lại bằng cách nào ????

[tuan.xn4b]

Hc hình chuỗi tiền: rửa bằng NaCl 0,9% hoặc nhỏ 1-2g NaCl nhược trương
KT lạnh hoạt động tốt dưới 20 độ nên ủ 37 độ KT lạnh k hoạt động, hc rời nhau ra

[phuhmtu]

Hc chuoi tien thi gio nacl uu truong 1.5% ma

[tuyenlab]

Thầy ơi. Nếu ống NaCl + có thể do kỹ thuật ( mình làm lại ) , nếu nghi ngờ bệnh nhân :
1. Có HC chuôi tiền , kiểm tra lại bằng cách nào ????
2. Có KT lạnh , kiểm tra lại bằng cách nào ????

1. Nếu hồng cầu chuỗi tiền thì:
- Rửa hồng cầu bệnh nhân bằng nước muối 0,9%, rồi định lại phương pháp huyết thanh mẫu
- Nhỏ thêm một giọt nước muối 1,5%

2. Nghi ngờ có kháng thể lạnh:
+ Rửa hồng cầu bệnh nhân bằng nước muối 0,9% để ấm 37o C.
+ Định nhóm trên phiến kính nóng 37o C hoặc trong ống nghiệm ở 37o C.

[nguyenhang.xn4a]

thầy cho e hỏi tại sao phải làm HCM O nữa ạ?
và tại sao phải phù hợp 2 phương pháp HCM và HTM mới được khẳng định nhóm máu ạ?
có liên quan gì nếu là nhóm máu khó ạ? nhóm máu khó là như thế nào ạ?
cảm ơn thầy!

[tuyenlab]

thầy cho e hỏi tại sao phải làm HCM O nữa ạ?
và tại sao phải phù hợp 2 phương pháp HCM và HTM mới được khẳng định nhóm máu ạ?
có liên quan gì nếu là nhóm máu khó ạ? nhóm máu khó là như thế nào ạ?
cảm ơn thầy!

_ Chứng HCM O là gì: Dùng HCM O cho phản ứng với huyết thanh của bệnh nhân. Nếu như chứng này ngưng kết chứng tỏ trong huyết thanh của bệnh nhân có yếu tố gây ngưng kết hồng cầu (kháng thể lạnh, kháng thể tự miễn) như thế đồng nghĩa là HCM A, HCMB cũng sẽ ngưng kết. Khi đó sẽ không phù hợp giữa 2 phương pháp HTM và HCM. Do vậy chứng HCM O phải âm tính thì phương pháp HCM mới có giá trị.

- Đương nhiên phải phù hợp 2 phương pháp HTM và HCM thì em mới xác định chính xác là bệnh nhân có kháng nguyên và kháng thể gì chứ. (ví dụ kết quả định nhóm máu thế này em biết là nhóm gì không? Anti A(+), Anti B (+), Anti AB (+), HCM A (+), HCM B(+) chắc chắn lagf không biết được đúng không? Vậy ta phải làm thêm chứng HCM O để xem nguyên nhân có phải do phương pháp HCM sai không?...

- Nhóm máu khó là nhóm máu mà ở đó không phù hợgiwaax 2 phương pháp HTM và HCM như vd ở trên của mình chẳng hạn.

[nguyenhang.xn4a]

thầy ơi, cách kiểm tra huyết thanh mẫu làm ntn ạ?
vì sao trên đá men lại dùng HC 10%? và trong cách làm đá men không cần phải đảm bảo nồng độ chính xác?
khi làm kết quả thấy ngưng kết yếu thì có đọc kết quả không ạ?
làm trong ống nghiệm và đá men thì cái nào có ngưng kết mạnh hơn ạ?