THỜI GIAN THROMBOPLASTIN TỪNG PHẦN HOẠT HOÁ
(APTT: activated partial thromboplastin time)
(APTT: activated partial thromboplastin time)
1. Nguyên lý
Thời gian phục hồi calci của huyết tương citrat hoá sau khi ủ với một lượng thừa kaolin (hoạt hoá yếu tố tiếp xúc) và cephalin (thay thế yếu tố 3 tiểu cầu) giúp đánh giá chính xác các yếu tố khác của đường đông máu nội sinh. Với xét nghiệm này, điều kiện hoạt hoá yếu tố tiếp xúc cũng như số lượng, chất lượng tiểu cầu trong mẫu kiểm tra không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.
2. Dụng cụ, hoá chất
- Bình cách thuỷ 37oC.
- Ống nghiệm 75x9,5mm.
- CaCl2 M/40.
- Kaolin-cephalin thương phẩm đông khô: pha theo chỉ dẫn, nghiêng nhẹ đến khi tan hết, 20 phút sau sử dụng làm xét nghiệm.
- Kaolin-cephalin tự sản xuất: pha kaolin với NaCl 0,9% nồng độ 5mg/ml, pha cephalin nồng độ thích hợp (theo chỉ dẫn của nơi sản xuất ). Trộn hỗn dịch kaolin - cephalin theo tỷ lệ 1/1.
3. Tiến hành kỹ thuật
- Lấy máu và tách huyết tương nghèo tiểu cầu của chứng và bệnh nhân như xét nghiệm thời gian Quick.
- Phân phối 0,1ml huyết tương nghèo tiểu cầu cần kiểm tra vào ống nghiệm, để vào bình cách thuỷ 37oC.
- Thêm vào 0,1ml hỗn dịch Kaolin – cephalin. Trộn đều, ủ ở bình cách thuỷ 37oC trong 3 phút. Trong thời gian ủ, cứ 15 giây lắc trộn đều một lần.
- Cho vào 0,1ml CaCl2 M/40, khởi động đồng hồ và theo dõi đến khi xuất hiện màng đông, bấm đồng hồ dừng lại. Ghi thời gian đông.
- Mỗi mẫu huyết tương cần được tiến hành 2 lần và kết quả chính là thời gian trung bình của 2 lần kiểm tra này.
- Tiến hành tương tự với mẫu chứng.
4. Kết quả
- Thời gian thromboplastin từng phần hoạt hoá của huyết tương bình thường thay đổi từ 30-35 giây tuỳ loại cephalin-kaolin, tuỳ kỹ thuật, tuỳ điều kiện kỹ thuật mà từng phòng xét nghiệm sử dụng.
Khi kết quả kéo dài trên 8 giây so với chứng được gọi là thời gian thromboplastin từng phần hoạt hoá kéo dài. Thường gặp trong tình trạng rối loạn đường đông maú nội sinh do thiếu hụt yếu tố đông máu (hemophilie...) hoặc do chống đông lưu hành (bệnh leukemia cấp, điều trị heparin...).
5. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả
- Không tuân thủ thời gian ủ kaolin-cephalin với huyết tương hoặc thời gian ủ của chứng và bệnh không giống nhau.
- Không trộn đều hỗn dịch kaolin-cephalin trước khi cho vào huyết tương vì kaolin rất dễ lắng xuống đáy ống nghiệm.
- Mẫu huyết tương kiểm tra không được bảo quản đúng qui định.