PHẢN ỨNG HÒA HỢP CÓ SỬ DỤNG KHÁNG GLOBULIN NGƯỜI - KỸ THUẬT GELCARD

[tuyenlab]

PHẢN ỨNG HÒA HỢP CÓ SỬ DỤNG KHÁNG GLOBULIN NGƯỜI

(KỸ THUẬT GELCARD TRÊN MÁY BÁN TỰ ĐỘNG)

I.  NGUYÊN LÝ

Phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người bằng kỹ thuật Scangel/Gelcard được dựa trên nguyên lý của phản ứng ngưng kết cột gel trong môi trường 37°C và có sử dụng thuốc thử kháng globulin người (Huyết thanh Coombs) để phát hiện sự có mặt của các kháng thể đồng loài có trong huyết thanh của người bệnh mà đã được gắn lên hồng cầu của đơn vị máu [1], [2], [3].

II. CHỈ ĐỊNH

Xét nghiệm phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người được chỉ định trong trường hợp: người bệnh được chỉ định truyền máu toàn phần, khối hồng cầu, khối bạch cầu.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Không có chống chỉ định.

IV.  CHUẨN BỊ

1.  Người thực hiện

Bác sỹ, cử nhân, kỹ thuật viên, điều dưỡng trung học.

2. Phương tiện

2.1. Trang thiết bị

Máy ly tâm thường có số vòng chính xác; máy ủ, máy ly tâm, máy đọc gelcard chuyên dụng; tủ lạnh...

2.2. Dụng cụ

Ông nghiệm thuỷ tinh: 12x75mm; giá cắm ống nghiệm; khay men hình chữ nhật: 25x30 cm; cốc thuỷ tinh có mỏ loại 500 ml; bút maker; pipet man; đầu côn các loại.

2.3. Thuốc thử và hoá chất

Gelcard AHG loại IgG; dung dịch pha hồng cầu (Đệm LISS) để làm xét nghiệm.

2.4. Mẫu máu của người bệnh

Gồm một ống máu tĩnh mạch đã được chống đông bằng EDTA: 2 ml và một ống không chống đông: 5 ml.

2.5. Vật tư tiêu hao

Sổ phát máu và chế phẩm máu; Phiếu dự trù máu của các khoa lâm sàng; Phiếu truyền máu; Mũ giấy; Khẩu trang; Găng tay; Quần áo công tác.

3. Thời gian làm xét nghiệm: 60 phút.

V.  CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1.  Chuẩn bị dụng cụ, hoá chất, sinh phẩm, trang thiết bị trước khi làm xét nghiệm.

2.   Nhận mẫu máu và phiếu dự trù máu của khoa lâm sàng, kiểm tra và đối

chiếu các thông tin trên mẫu máu của người bệnh với phiếu dự trù máu. Kiểm tra về số lượng và chất lượng mẫu máu.

3.   Tiến hành xét nghiệm phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người:

Bước 1. Ly tâm ống máu không chống đông của người bệnh với tốc độ 2000 vòng/phút trong vòng 3 phút để tách huyết thanh;

Bước 2. Pha dung dịch hồng cầu người cho 1% bằng cách:

-     Chuẩn bị 1ống nghiệm sạch, khô, ghi nhãn: hồng cầu người cho 1%;

-     Nhỏ vào ống nghiệm đã chuẩn bị ở trên 1000 pl đệm LISS;

-     Thêm 10 pl hồng cầu khối của người cho vào ống nghiệm trên;

-     Trộn đều.

Bước 3. Ghi đầy đủ thông tin của người bệnh lên tấm gelcard AHG loại IgG;

Bước 4. Mở tấm bảo vệ phủ lên các cột gel theo đúng quy định;

Bước 5. Nhỏ 50 pl dung dịch hồng cầu người cho 1% đã chuẩn bị ở trên vào giếng gelcard đã được ghi thông tin của bệnh nhân;

Bước 6. Thêm 25 pl huyết thanh của người bệnh vào giếng gelcard trên; Bước 7. Ủ tấm gelcard ở 37oC trong vòng 15 phút bằng máy ủ gelcard chuyên dụng;

Bước 8. Ly tâm tấm gelcard với tốc độ 1.000 vòng/ phút trong vòng 10 phút bằng máy ly tâm chuyên dụng;

Bước 9. Đọc kết quả theo hướng dẫn của nhà sản xuất trên máy đọc gelcard chuyên dụng.

VI. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

-  Kết quả phản ứng hòa hợp ở điều kiện kháng globulin người âm tính (Huyết thanh của người bệnh không ngưng kết với hồng cầu của đơn vị máu): Máu của người cho và người nhận hòa hợp, hoàn thiện các thủ tục, hồ sơ, phát đơn vị máu để truyền cho người bệnh;

-  Kết quả phản ứng hòa hợp ở điều kiện kháng globulin người dương tính (Huyết thanh của người bệnh ngưng kết với hồng cầu của đơn vị máu): Máu của người cho và người nhận không hòa hợp, thông báo cho bác sỹ lâm sàng, tư vấn cho bác sỹ lâm sàng chỉ định xét nghiệm lựa chọn đơn vị máu phù hợp để truyền cho người bệnh.

Những điểm cần chú ý khi làm xét nghiêm:

1. Thực hiện kiểm chứng theo quy định của thông tư 26/ 2013/TT- BYT về Hướng dẫn hoạt động truyền máu [4].

2. Đọc kỹ và tuân thủ đúng các bước tiến hành kỹ thuật theo hướng dẫn của nhà sản xuất sinh phẩm hiện đang sử dụng;

3. Cần thực hiện kỹ thuật sớm sau khi lấy mẫu máu. Mẫu máu sau khi thực hiện kỹ thuật phải được lưu giữ theo đúng quy định [4].

VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Denise M Harmening (1999) Modem blood banking and transfusion practices, fourth edition, Book Promotion & Service Co., LTD.

2. Đỗ Trung Phấn (2013), Kỹ thuật xét nghiệm huyết học và truyền máu ứng dụng trong lâm sàng (Tái bản lần 2), Nhà xuất bản y học năm 2013.

3. Geoff Daniels and Imelda Bromilow (2009), Essential Guide to Blood Groups, Blackwell.

Thông tư 26/2013/TT- BYT đã được ban hành ngày 16/9/2013 về Hướng dẫn hoạt động truyền máu.

Nguồn: Quyết định 3336/QĐ-BYT ngày 20/7/2017 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành tài liệu Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Huyết học - Truyền máu - Miễn dịch - Di truyền - Sinh học phân tử