Các loại ống nghiệm dùng trong xét nghiệm lâm sàng

[tuyenlab]

vậy a cho e hỏi luôn cơ chế của ống natricitrat nhé, vậy ống EDTA với CITRAT có là được các xét nghiệm hóa sinh ko a ? và vì sao lại ko dùng dc ạ ?

1. Cơ chế cảu Natricitrat: Kết hợp với Ca++ tạo Calcium citrate : Ca3(C6H5O7)2 làm bất hoạt Caclium ngăn cản con đường đông máu. Tuy nhiên hiệu ứng này có thể dễ dàng đảo ngược bằng cách bổ sung calcium vào mẫu và con đường đông máu lại được khởi động (tức là chỉ ức chế tạm thời) do đó phù hợp cho các XN đông máu.

2.
EDTA không dùng cho XN hoá sinh (đặc biệt là Xn điện giải) vì:
- EDTA tạo phức với Ca ++ và Fe ++ : làm kết quả Ca ++ và Fe ++ trong máu giảm giả tạo
- Tube EDTA-K2 và EDTA-K3 chứa K+ : làm kết quả K + trong máu tăng giả tạo

Natricitrat không dùng cho XN hoá sinh vì:
• Giảm giả tạo ion Ca++
• Tăng giả tạo ion Na+
• Ức chế ALP, ALT
• Ảnh hưởng kết quả định lượng phosphate.

Bạn nên đọc kỹ bài viết nhé! Tất cả mình đã trình bày ở trên đầy đủ rồi mà.

[Mr_Khang]

Ống EDTA với CITRAT ko dùng cho xét nghiệm Ion thi e biết rồi, ý e hỏi là nó có sử dụng được cho các xét nghiệm, Đường, Gan, Thận, Mỡ, ko á ? ở trường hợp mình ko có ống Heparin với ống Đỏ, thì mình có thể sử dụng ống nào thay thế được ạ ? ( thank a đã giúp e hiểu thêm ở phần Đông Máu nhé )

[tuyenlab]

Ống EDTA với CITRAT ko dùng cho xét nghiệm Ion thi e biết rồi, ý e hỏi là nó có sử dụng được cho các xét nghiệm, Đường, Gan, Thận, Mỡ, ko á ? ở trường hợp mình ko có ống Heparin với ống Đỏ, thì mình có thể sử dụng ống nào thay thế được ạ ? ( thank a đã giúp e hiểu thêm ở phần Đông Máu nhé )

Ngoài những XN mình đã nói ở trên thì các XN khác sẽ không bị thay đổi. Có lưu ý là lượng chống đông trong ống Natricitrat là rất lớn nên có thể ảnh hưởng đến kết quả (vì máu bị pha loãng) do đó nếu phải thay thế ta dùng ống EDTA.

[little_Piglet]

cho em hỏi việc bảo quản ống nghiệm khi chưa sử dụng như thế nào là đúng?
Sau khi đã lấy mẫu cho vào ống nghiệm, với nhiệt độ phòng có thể bảo quản mẫu trong bao lâu khi chưa thực hiện xét nghiệm?

[tuyenlab]

cho em hỏi việc bảo quản ống nghiệm khi chưa sử dụng như thế nào là đúng?
Sau khi đã lấy mẫu cho vào ống nghiệm, với nhiệt độ phòng có thể bảo quản mẫu trong bao lâu khi chưa thực hiện xét nghiệm?

- Khi chưa sử dụng thì mình để ở nhiệt độ phòng, chỗ thoáng, mát. Sử dụng theo hạn ghi trên nhãn.
- Sau khi đã lấy mẫu cho vào ống nghiệm, với nhiệt độ phòng có thể bảo quản mẫu trong bao lâu khi chưa thực hiện xét nghiệm thì còn phụ thuộc vào xét nghiệm bạn định làm là gì?
Bạn tham khảo tài liệu này nhé:
Cách bảo quản các mẫu xét nghiệm
Việc ly tâm thường được thực hiện trong khoảng 1 giờ sau khi mẫu được thu lượm. Nếu các mẫu được gửi đi, chỉ được sử dụng huyết thanh hoặc huyết tương, trừ trường hợp thật đặc biệt, máu toàn phần mới được vận chuyển đi xa để phân tích.

1. Cách bảo quản các enzym
Các mẫu huyết tương sử dụng để đo hoạt độ enzym nói chung thường có thể bảo quản ở 4oC đến 5 ngày mà hoạt độ enzym không giảm quá 10%. Riêng đối với LDH, không bảo quản trong tủ lạnh vì hoạt độ của nó giảm khi các isoenzym LDH4 và LDH5 của nó không ổn định trong điều kiện lạnh; còn ACP chỉ ổn định khi mẫu huyết tương được acid hoá (Xin xem bảng “Thời gian và nhiệt độ bảo quản enzym” ở phía cuối sách này).

2. Cách bảo quản các cơ chất
Các chất chuyển hoá trong huyết tương thường ổn định ở 4oC trong 6 ngày mà nồng độ không có sự thay đổi đáng kể. Riêng đối với triglycerid có thể bị giảm do bị lipase thuỷ phân. Tuy nhiên, nồng độ này không thay đổi nếu phương pháp phân tích qua glycerol toàn phần.
Sự bảo quản ở nhiệt độ phòng có thể làm giảm nồng độ của phosphat, acid uric và creatinin nếu sự xác định dựa trên phản ứng Jaffé. Bilirubin bị phá huỷ khi bị ánh sáng chiếu vào trong quá trình bảo quản. Glucose sẽ chỉ được bảo quản sau khi tách protein khỏi mẫu máu hoặc thêm chất ổn định.

3. Cách bảo quản các protein, các kháng nguyên và khánh thể
Các protein, các kháng nguyên và kháng thể có thể được bảo quản ở 4oC trong 1 tuần.

4. Cách bảo quản các hormon và dấu ấn ung thư
Các hormon steroid tương đối bền, có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng (25oC) đến 3 ngày; các dấu ấn ung thư cũng có thể bảo quản như vậy. Các hormon peptid muốn bảo quản quá 1 ngày phải dể vào tủ lạnh sâu. Các hormon đặc biệt không bền là ACTH, renin, insulin, GH và calcitonin.

5. Cách bảo quản mẫu để xét nghiệm các chất đông máu
Huyết tương nghèo tiểu cầu sử dụng để xác định thời gian prothrombin không được để quá 8 giờ. Hoạt độ của các chất đông máu phải được xác định trong khoảng 3 giờ, nếu quá thời hạn trên, huyết tương phải được bảo quản ở 4oC.

6. Cách bảo quản mẫu để tổng phân tích máu
Mẫu máu toàn phần chống đông bằng EDTA chỉ được sử dụng dưới 24 giờ.

7. Cách bảo quản mẫu để phân tích hình thái tế bào máu
Sự đàn máu trên phiến kính chỉ được thực hiện trong vòng 5 giờ sau khi lấy máu. Nếu sử dụng máu để phân tích các thành phần của máu, mẫu máu được sử dụng không quá 8 giờ.

8. Cách bảo quản mẫu trong một thời gian dài:
Nếu muốn bảo quản bệnh phẩm trong thời gian dài hơn thời gian nêu trên, bệnh phẩm cần được bảo quản đông băng ở nhiệt độ thấp hơn -20oC. Khi cần sử dụng, mẫu cần được tan đông một cách từ từ ở 4-8oC qua một đêm hoặc trong một bể điều nhiệt có lắc. Tuy nhiên, việc đông băng và tan đông không nên lặp đi, lặp lại.

9. Cách bảo quản máu để đo khí máu và thăng bằng acid-base:
việc xác định khí máu và thăng bằng acid-base của máu động mạch hoặc mao-động mạch hoá cần phải tránh tiếp xúc với không khí và phải được thực hiện ngay lập tức. Nếu điều này không thực hiện được, mẫu máu có thể được đặt trong nước đá trong khoảng thời gian tối đa là 2 giờ.

[little_Piglet]

em cám ơn bác Tuyenlab nhé! Nhân tiện cho em hỏi về trình tự bơm máu vào các tubes khi làm nhiều loại xn?
Theo em hiểu thì nên bơm máu vào ống xn đông máu trước (tube Sodium citrat ) rồi mới đến các ống kia vì nếu ko, đầu bơm dính chất chống đông sẽ ảnh hưởng đến xn đông máu.

Nhưng em chưa rõ thứ tự bơm vào các ống còn lại (Sodium fluoride, lithium heparin, EDTA) thì như thê nào mới ko đúng ạ?

[tuyenlab]

em cám ơn bác Tuyenlab nhé! Nhân tiện cho em hỏi về trình tự bơm máu vào các tubes khi làm nhiều loại xn?
Theo em hiểu thì nên bơm máu vào ống xn đông máu trước (tube Sodium citrat ) rồi mới đến các ống kia vì nếu ko, đầu bơm dính chất chống đông sẽ ảnh hưởng đến xn đông máu.

Nhưng em chưa rõ thứ tự bơm vào các ống còn lại (Sodium fluoride, lithium heparin, EDTA) thì như thê nào mới ko đúng ạ?

Thật ra thì cái này không quá quan trọng, Bạn chỉ cần cho vào ống XN đông máu trước (để đảm bảo đủ lượng) sau đó cho vào ống Công thức máu (EDTA), còn lại bạn cho vào ống Heparin để làm Xn hóa sinh (ống này bạn cho quá vạch cũng không sao)

[nguyenhang.xn4a]

cho em hỏi trong xét nghiệm Howell là phục hồi Ca la cho thêm từ ngoài vào vậy có mâu thuẫn với Ca mà natricitrat đã tạo calcium không ạ?

[tuyenlab]

cho em hỏi trong xét nghiệm Howell là phục hồi Ca la cho thêm từ ngoài vào vậy có mâu thuẫn với Ca mà natricitrat đã tạo calcium không ạ?

Không có gì mâu thuẫn cả. Natricitrat chỉ để ức chế tạm thời calci (tạo sản phẩm là calci citrat) do đó khi phục hồi lại calci (cho thêm) phản ứng sẽ lại đổi chiều, giải phóng ra calci va quá trình đông máu lại diễn ra bình thường.

[dr.khoa]

vậy a cho e hỏi luôn cơ chế của ống natricitrat nhé, vậy ống EDTA với CITRAT có là được các xét nghiệm hóa sinh ko a ? và vì sao lại ko dùng dc ạ ?

1. Cơ chế cảu Natricitrat: Kết hợp với Ca++ tạo Calcium citrate : Ca3(C6H5O7)2 làm bất hoạt Caclium ngăn cản con đường đông máu. Tuy nhiên hiệu ứng này có thể dễ dàng đảo ngược bằng cách bổ sung calcium vào mẫu và con đường đông máu lại được khởi động (tức là chỉ ức chế tạm thời) do đó phù hợp cho các XN đông máu.

2.
EDTA không dùng cho XN hoá sinh (đặc biệt là Xn điện giải) vì:
- EDTA tạo phức với Ca ++ và Fe ++ : làm kết quả Ca ++ và Fe ++ trong máu giảm giả tạo
- Tube EDTA-K2 và EDTA-K3 chứa K+ : làm kết quả K + trong máu tăng giả tạo

Natricitrat không dùng cho XN hoá sinh vì:
• Giảm giả tạo ion Ca++
• Tăng giả tạo ion Na+
• Ức chế ALP, ALT
• Ảnh hưởng kết quả định lượng phosphate.

Bạn nên đọc kỹ bài viết nhé! Tất cả mình đã trình bày ở trên đầy đủ rồi mà.

thầy ơi cho em hỏi cơ chế gây ức chế ALT và ALP của natricitrat với? nếu lấy natricitrat chống đông chạy máy huyết học vẫn đc chứ ạ. nhưng không tốt bằng natricitrat phải không. và nếu lấy natricitrat chống đông chạy toàn bộ xét nghiệm hoá sinh thỳ chỉ ảnh hương tới
• Giảm giả tạo ion Ca++
• Tăng giả tạo ion Na+
• Ức chế ALP, ALT
• Ảnh hưởng kết quả định lượng phosphate.
phải không ạ