03-23-2012, 11:04 AM
XÉT NGHIỆM MẦM BỆNH KÝ SINH TRÙNG TRONG NƯỚC
1.MỤC TIÊU:
1. Nêu đựơc nguyên lý của kỹ thuật.
2. Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, hoá chất để tiến hành kỹ thuật.
3. Tiến hành thành thạo quy trình. nhận định kết quả đúng.
2. NỘI DUNG:
2.1 Phương pháp lấy mẫu nước
- Tùy theo mục đích loại nước cần nghiên cứu mà ta lấy mẫu nước nhiều hay ít. Lượng nước có thể lấy từ 0,5 lít đến 10 lít hoặc 20 lít.
- Mỗi nguồn nước điều tra lấy ít nhất từ 3-5 mẫu trở lên.
- Ở các nguồn nước tĩnh (ao, hồ, giếng…) cần lấy nước ở nhiều nơi khác nhau: gần bờ, ở giữ hồ trên mặt nước, nước ở dưới sâu, nước ở mặt đáy…
- Nguồn nước chảy sông suối cũng cần lấy mẫu nước ở nhiều nơi và các thời gian khác nhau: sáng, trưa, chiều hoặc cần thiết sau 30-60 phút lấy một mẫu.
- Các mẫu nước tùy theo số lượng mà đựng vào: bình, chai, thùng… Tất cả đều có nhãn ghi các nội dung: ngày lấy, nơi lấy, độ sâu....
2.2. Các phương pháp xét nghiệm
2.2.1 Phương pháp lắng cặn
· Nguyên lý: Trứng giun sán và đơn bào lắng xuống đáy sau một thời gian hoặc ly tâm.
· Dụng cụ, thiết bị:
+Bình đựng nước
+ Máy ly tâm
+ Lam kính, la men
· Cách tiến hành:
Cho phèn vào đánh sau một giờ lấy cặn. Tiếp tục bổ sung nước sạch vào, làm lắng cặn lần thứ 2, thời gian lắng cặn từ 2-4 giờ. Thu hồi cặn làm xét nghiệm. Nếu lượng cặn nhiều ta làm nổi trứng giun theo phương pháp xét nghiệm đất.
- Mẫu nước ít khoảng 1-2 lít. Không cần đánh phèn, chỉ cần để lắng sau 4 giờ lấy cặn làm xét nghiệm. Hoặc ly tâm toàn bộ nước lấy cặn. Sau đó soi vật kính 10, 40.
- Phương pháp này phát hiện được trứng giun sán và kén đơn bào.
2.2.2 Các phương pháp sử dụng màng lọc
- Do các phương pháp này phải sử dụng màng lọc nên khi lọc thường thêm hệ thống tạo chân không để nước chảy nhanh hơn.
v Phương pháp Gownedina
· Chuẩn bị:
Sử dụng bộ lọc vi trùng (Zeitz). Dụng cụ gồm các bộ phận:
- Bình thủy tinh có vòi thông với máy hút chân không. Miệng bình có nút cao su, nút có đường kính: 3cm. Trên mặt nút có 8-10 lỗ, mỗi lỗ rộng 4mm.
- Ống lọc bằng kim loại không rỉ (ống Zeitz) hoặc bằng thủy tinh (Gownedina). Ống cao 7cm, đường kính ở hai đầu 3,5cm, dung tích:100ml, phình ở phần dưới. Hai bên ống có hai tai để ghì chặt xuống bình thủy tinh bằng hai dây cao su.
· Cách tiến hành:
Khi lọc để nên mặt nút cao su một tờ giấy thấm, đặt trên giấy thấm tờ giấy lọc, mặt nhẵn ở trên. Đặt ống lọc và ghì chặt xuống bình bằng dây cao su. Đổ mẫu nước vào ống rồi mắc vòi vào máy hút chân không
Bằng dụng cụ này, lọc 50ml nước mất từ 2-6 phút. Sau khi lọc, lấy giấy lọc ra, đặt nên lam kính, soi kính hiển vi tìm ký sinh trùng. Khi giấy lọc đã khô, nhỏ dầu bách hương vào giấy lọc soi kính hoặc cạo lấy cặn phết nên phiến kính với một giọt glyxerin, đem soi kính tìm ký sinh trùng.
- Phương pháp này tìm được các loại trứng giun sán và kén đơn bào.
v Phương pháp Vaxilkova.
Nguyên tắc lọc cũng giống như phương pháp Gownedina. Nhưng dùng phễu lớn để lọc trong điều kiện chân không (có thể dùng bơm tay để hút chân không). Với phễu này trong một giờ có thể lọc được 10 lít nước, nhưng phải thay giấy lọc nhiều lần (do bị tắc). Nước sạch thay từ 10-20 giấy lọc, nếu nước bẩn thay 30-40 giấy lọc. Sau khi lọc đặt trực tiếp giấy lọc lên lam kính, soi kính tìm ký sinh trùng. Để làm tăng tỷ lệ phát hiện trứng giun, một số tác giả đã nhuộm giấy lọc bằng dung dịch lugol 25% cùng với glyxerin (glyxerin 50%).
- Không có dụng cụ và giấy lọc Goldmann có thể dùng dụng cụ lọc bằng hai lần vải sa tanh.
- Phương pháp này phát hiện được trứng giun sán và kén đơn bào.
v Phương pháp Romanenko
- Nguyờn lý: Khi cho chất ngưng tụ vào nước, phản ứng hóa học xảy ra, tạo thành cặn như bông, những cặn này cùng với trứng giun lắng xuống đáy bình thủy tinh
- Cách tiến hành:
Lấy một lít nước cần xét nghiệm cho vào bình thủy tinh hình trụ có dung tích: 1,2-1,5lít. Bổ sung vào bình một trong các chất gây đông tụ: sunfat nhôm, sunfat sắt, sunfat đồng với nồng độ: 0,5-0,6 gam/lít và khuấy.
Để lắng trong thời gian từ 40-50 phút.
- Hút bỏ phần nước ở trên, lấy phần nước ở dưới cùng với cặn cho vào ống ly tâm. Ly tâm 3 phút, với tốc độ 1000 vòng/phút. Gạn nước đi, bổ xung vào cặn 2-4 ml dung dịch Clohydric 1-3% (để làm tan cặn đông tụ), khuấy đều rồi đem ly tâm, gạn nước, giữ lấy cặn. Nếu cặn ít có thể đưa nên lam kính, soi kính tìm ký sinh trùng. Nhưng cặn nhiều tiếp tục xét nghiệm đất theo phương pháp Romanenko.
