05-06-2021, 11:17 AM
Chụp X quang đốt sống cổ C1 – C2
I. ĐẠI CƯƠNG
Chụp X quang đốt sống cổ C1-C2 là kỹ thuật chụp X quang đ c biệt, nh m bộc lộ toàn bộ chọn lọc các đốt sống cổ C1-C2 đồng thời xóa nhòa cung răng hàm trên và dưới.
II. CHỈ ĐỊNH VÀ CHỐNG CHỈ ĐỊNH
1. Chỉ định
Chấn thương cột sống cổ cao
2. Chống chỉ định
– Không có chống chỉ định tuyệt đối
– Chống chỉ định tương đối : phụ nữ có thai
III. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
– Bác sỹ chuyên khoa
– Kỹ thuật viên điện quang
2. Phương tiện
– Máy chụp X quang chuyên dụng
– Phim, cát-xét, hệ thống lưu trữ
3. Người bệnh
Tháo bỏ khuyên tai, vòng cổ, cặp tóc nếu có
4. Phiếu chỉ định
Có phiếu chỉ định chụp X quang
IV. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
– Đặt dọc phim trên bàn máy X quang, cố định bóng phim, chỉnh tia trung tâm vào giữa phim
– Hướng dẫn người bệnh nằm ngửa trên bàn máy, hai chân duỗi thẳng, hai tay xuôi theo cơ thể. Cổ duỗi sao cho đường nối 2 đỉnh mỏm chũm và bờ dưới răng cửa hàm trên vuông góc với phim. Nếu người bệnh ngồi hay đứng thì đầu và 2 vai tựa vào lưới lọc. Bảo người bệnh há miệng tối đa.
– Chỉnh mặt phẳng chính diện vuông góc với phim và vào giữa phim theo chiều dọc
– Tia trung tâm
– Bóng X quang chiếu thẳng từ trên xuống dưới vuông góc với phim
– Tia trung tâm khu trú vào điểm bờ dưới răng cửa hàm trên và song song với đường nối điểm này và đỉnh hai mỏm chũm vào giữa phim. Nếu người bệnh bị dính cứng khớp hàm không há được miệng ta đưa bóng X quang nhích lên phía trên, tia trung tâm khu trú vào giữa sống mũi và tia ra vào giữa phim.
– Đặt tên người bệnh, dấu định hướng (P hoặc T) vào bên phải hoặc bên trái, ngày tháng năm chụp
– Đặt tên người bệnh, dấu định hướng (P hoặc T) vào bên phải hoặc bên trái, ngày tháng năm chụp
– Quan sát người bệnh qua kính, ấn núm phát tia X
– Hướng dẫn người bệnh ra khỏi phòng chụp, đưa phim đi tráng rửa.
V. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
– C1-C2 trong hốc miệng và vào giữa phim
– Bờ dưới răng cửa hàm trên chồng lên đáy xương chẩm
VI. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
– Kỹ thuật này không có tai biến.
– Một số sai sót có thể phải thực hiện lại kỹ thuật như: người bệnh không giữ bất động trong quá trình chụp phim, không bộc lộ rõ nét hình ảnh khớp…
Nguồn tài liệu:- Quyết định 25/QĐ-BYT Quyết định Về việc ban hành tài liệu “ Hướng dẫn quy trình kỹ thuật Chẩn đoán hình ảnh và điện quang can thiệp”, Bộ Y tế, 2013.