[SOPs] ĐỊNH LƯỢNG FREE KAPPA HUYẾT THANH

[tuyenlab]

ĐỊNH LƯỢNG FREE KAPPA HUYẾT THANH

(Free kappa light chain)

I. NGUYÊN LÝ

Dựa trên nguyên lý miễn dịch. Sử dụng phương pháp miễn dịch đo độ đục  có tăng  cường các  vi hạt latex.  Chuỗi nhẹ  Kappa  tự do  có trong  mẫu huyết thanh  sẽ kết hợp với các vi hạt latex đã được bao phủ trên bề mặt bởi  lớp kháng kháng thể, tạo thành phức hợp ngưng kết miễn dịch. Do lượng các kháng thể là dư thừa nên  phức hợp miễn dịch được hình thành  là tỷ lệ thuận với nồng độ  kháng nguyên  (chất cần phân tích).  Tiến hành xác định độ đục của phức hợp này bằng phương pháp đo quang bước sóng 600 nm. Dựa trên  đường cong chuẩn để tính được nồng độ  chuỗi nhẹ  Kappa tự do cần phân tích trong mẫu bệnh phẩm.

II. CHỈ ĐỊNH

Chẩn  đoán,  theo  dõi  điều  trị  và  tiên  lượng  bệnh  đa  u  tủy   xương,  u lympho, bệnh đại phân tử Waldenström, thoái hóa dạng tinh bột amyloid, bệnh lắng đọng chuỗi nhẹ và các bệnh mô liên kết như lupus ban đỏ hệ thống.

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH: Không có chống chỉ định.

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện

01 Cán bộ đại học chuyên ngành Hóa sinh và một kỹ thuật viên.

2. Phương tiện, hóa chất

2.1. Phương tiện

-  Các máy phân tích hóa sinh như:  AU 400, 640, 2.700, 5.800 và một số máy khác;

- Máy ly tâm;

- Tủ lạnh để bảo quản hóa chất và bảo quản QC, mẫu bệnh phẩm

- Pipet các loại, ống sample cup;

- Ống nghiệm, đầu côn xanh và vàng;

- Giá đựng ống nghiệm; 

- Nước cất 2 lần, nước muối sinh lý 0.9%;

2.2. Hóa chất

-  Thuốc thử 1 (R1): Có các kháng thể đặc hiệu bao phủ lên các vi hạt latex.  Chất  bảo  quản:  0.05%  ProClin™*,  0.1%  E-amino-n-caproic  acid (EACA) và 0.01% benzamidine.

- Thuốc thử 2 (R2): Dung dịch chuẩn có nguồn gốc từ huyết thanh người có chứa kháng nguyên đa giá của chuỗi nhẹ Kappa tự do. Được đóng lọ dưới dạng dung dịch có tính ổn định cao có chứa 0.099% Natri azide, 0.1% EACA và 0.01% benzamidine có tác dụng như chất bảo quản.

- Thuốc thử bổ sung: có chứa 0.099% sodium azide có tác dụng như chất bảo quản.

Các mẫu QC được lấy từ huyết thanh của người tự nguyện khỏe mạnh đã sàng lọc các yếu tố nguy cơ gây nhiễm HIV, viêm gan B, C,..

Hóa chất được ổn định đến ngày ghi trên nắp hộp với điều kiện không mở nắp và bảo quản ở nhiệt độ 2-8C. Không được để trong ngăn đá của tủ lạnh.

2.3. Các dụng cụ tiêu hao khác

- ống nghiệm;

- Găng tay, khẩu trang, nước rửa tay, khăn lau tay;

- Bông , cồn sát trùng, bơm kim tiêm lấy máu.

3.  Người bệnh

- Cần giải thích cho người bệnh và người nhà người bệnh về mục đích  của xét nghiệm.

- Người bệnh cần phối hợp để lấy máu theo đúng yêu cầu về thời gian và số lượng.

4. Phiếu xét nghiệm

Thực hiện theo y lệnh của bác sỹ lâm sàng trên phiếu xét nghiệm.

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

1. Lấy bệnh phẩm

- Thực hiện trên mẫu máu: Dùng huyết thanh (không dùng chất chống đông). 

-  Tính ổn định của mẫu: Mẫu ổn định 21 ngày/ nhiệt độ 2-8oC; nếu bảo quản lâu hơn / nhiệt độ (-20oC) hoặc thấp hơn nữa. Mẫu huyết thanh chỉ được làm đông một lần.

2. Tiến hành kỹ thuật

2.1. Chuẩn bị máy phân tích

-  Dựng đường chuẩn: dựa trên  chuẩn  6 điểm với các nồng độ  chuẩn khác nhau. Dựng lại đường cong chuẩn sau mỗi 2 tuần.

- Phân tích QC: ở cả 2 level. Khi QC đạt mới tiến hành phân tích mẫu.

2.2. Phân tích mẫu

- Mẫu bệnh phẩm nên được tiến hành phân tích trong vòng 2 giờ.

- Mẫu sau khi ly tâm cần được pha loãng với nước muối sinh lý theo tỉ lệ 1/10 hoặc 1/100 tùy theo từng  người bệnh, sau đó  chuyển vào khay đựng bệnh phẩm.

-  Đánh  số  (hoặc  ID  của  người  bệnh);  chọn  test  và  vận  hành  theo protocol máy sẽ tự động phân tích.

VI. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Huyết thanh người bình thường: Khi phân tích mẫu huyết thanh của 282 người tự nguyện, khỏe mạnh có độ tuổi  từ 20  -  90 tuổi có kết quả theo bảng sau:

VII. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

- Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến kết quả khi:

Mẫu máu  bị huyết tán, nồng độ bilirubin > 200mg/L hoặc nồng độ triglycerid >5 mmol/L.

- Xử trí

Khi lấy máu tránh gây vỡ hồng cầu, mẫu bị vỡ hồng cầu nên loại, lấy mẫu máu khác thay thế.

Nguồn: Bộ Y tế