[LT] Virus gây viêm gan C (HCV)

[tuyenlab]

Virus gây viên gan C trước đây được xếp vào nhóm virus "non" A, "non" B ("không" A, "không"B ). Đến năm 1988, Shikata xếp virus "không" A, "không" B thành một virus riêng biệt là virus gây viêm gan C (HCV). Virus này cùng nhóm với virus Dengue, virus viêm não Nhật Bản…thuộc nhóm Flaviviridae.

1. Đặc điểm sinh vật

1.1.Hình thể và cấu trúc:
HCV có hình cầu đường kính khoảng 40-60nm với phía ngoài được bao bọc bởi envelope có cấu trúc lipid kép. Vỏ capsid đối xứng 20 mặt cấu tạo bởi protein, và trong cùng là ARN sợi đơn bao gồm khoảng 9.033 nucleotid, có enzym sao chép ngược.

1.2. Sức đề kháng:
Virus dễ bị bất hoạt bởi dung môi hoà tan lipid (ether, chloroform…), tia cực tím và nhiệt độ cao.

1.3. Kháng nguyên:
HCV có ít nhất là 2 typ kháng nguyên khác nhau và không có phản ứng chéo giữa kháng nguyên của 2 typ.

2. Dịch tễ và khả năng gây bệnh

2.1. Dịch tễ
HCV có mặt hầu khắp thế giới và mọi lứa tuổi. Đối tượng và đường lây truyền chủ yếu là lây qua đường truyền máu, do đó thường gặp ở những người tiêm chích ma tuý hoặc mắc các bệnh về máu như hemophylie, leucemie, suy tuỷ xương …Tuy nhiên, tỷ lệ nhiễm HCV ở từng khu vực có sự khác nhau, Ví dụ : ở Mỹ 1,4%,ở Nhật 1,5% và ở Ai cập là 10,9%.

2.2. Khả năng gây bệnh
HCV chỉ gây bệnh cho người và có thể gây bệnh thực nghiệm cho tinh tinh.
Thời gian ủ bệnh sau khi HCV xâm nhập vào trong máu rất thay đổi, từ 2 tuần cho đến 3-4 tháng. Trong đó 95% số người có triệu trứng không rõ ràng và 5% bệnh nhân có rối loạn tiêu hoá, mệt mỏi do các tổn thương ở tế bào gan. Khoảng 50-70% bệnh nhân viêm gan C chuyển thành mạn tính, điều rất nguy hiểm là thể mạn tính rất dễ dẫn đến xơ gan và ung thư gan.

3. Chẩn đoán vi sinh

Chủ yếu là dựa vào tìm kháng thể kháng HCV bằng kỹ thuật ELISA hoặc RIBA (kỹ thuật thấm miễn dịch ) và có thể sinh thiết tế bào tìm tổn thương ở bào tương hoặc nhân tế bào kết hợp với dấu hiệu tăng transaminase.

4. Phòng bệnh và điều trị

4.1. Phòng bệnh
Chủ yếu là phòng bệnh không đặc hiệu như kiểm soát máu và các chế phẩm máu, cũng như mỗi người phải có nếp sống lành mạnh (không tiêm chích ma tuý, mại dâm…). Phòng bệnh đặc hiệu chưa thực hiện được do vaccin phòng HCV hiện nay chưa có và không sản xuất được IgG đặc hiệu với HCV.

4.2. Điều trị
Tương tự như đối với viêm gan B.