[LT] Sán lá phổi (Paragonimus westermani)

[tuyenlab]

Nội dung

1. Hình thể

1.1. Sán trưởng thành

Sán lá phổi hình giống như hạt cà phê, màu nâu đỏ. Kích thước dài 8-16mm, rộng 4-8mm, dầy 3-4mm. Vỏ của sán có những gai nhỏ. Mồm hút ở phía trước và mồm hút ở bụng có đường kính 1-1,4 mm. Các ống ruột là những ống ngoằn ngoèo. Cơ quan sinh dục gồm có tinh hoàn và buồng trứng. Tinh hoàn ít chia nhánh . Buồng trứng to chia thuỳ. Lỗ sinh dục ở gần mồm hút phía bụng.

1.2. Trứng sán

Sán trứng sán lá phổi hình bầu dục, kích thước 50-67µm x 80-100µm, một cực có nắp mầu vàng sẫm. Vỏ mỏng có đường viền kép. Bên trong là khối nhân chiết quang.

2. Chu kỳ phát triển

2.1. Vị trí ký sinh

Sán lá phổi ký sinh ở các phế quản nhỏ. Nếu nhiều ký sinh ở nhu mô phổi.

2.2. Diễn biến chu kỳ

Sán lá phổi đẻ trứng trong các phế quản, trứng theo đờm hoặc theo phân ra ngoài. Nếu gặp môi trường nước trứng sẽ phát triển thành ấu trùng lông (mùa hè khoảng 16 ngày, mùa đông khoảng 60 ngày). ấu trùng lông sau khi ra khỏi trứng tìm đến những loại ốc thuộc giống Melania để ký sinh rồi phát triển thành ấu trùng đuôi. Sau đó ấu trùng đuôi rời ốc đến ký sinh ở cơ ngực tôm, cua để phát triển thành nang trùng. Khoảng 45-54 ngày sau khi xâm nhập vào cua hoặc tôm, nang trùng có khả năng gây nhiễm. Nếu người hoặc chó mèo, hổ ăn phải nang trùng chưa chết ấu trùng sẽ tới ruột, nang trùng xuyên qua ruột đến xoang bụng, ở lại đó khoảng 30 ngày rồi lên phổi ký sinh ở các phế quản nhỏ và tổ chức phổi. Sau 26 ngày sẽ phát triển thành sán trưởng thành. Tuổi thọ của sán lá phổi từ 6-16 năm.

3. Tác hại

- Viêm phế quản , viêm phổi: Sán lá phổi ký sinh kích thích phế quản gây viêm. Biểu hiện lâm sàng và Xquang giống bệnh cảnh lao phổi. Bệnh nhân ho khạc máu, đau ngực, Xquang có hình ảnh thâm nhiễm phổi.

- Biến chứng:
+ ấu trùng sán lá phổi đi lạc chỗ đến ký sinh ở một số cơ quan như mắt, phúc mạc, tử cung, tinh hoàn… gây những biến chứng nguy hiểm.
+ Sán trưởng thành vào máu do vỡ động mạch phổi, từ đó sán lên não gây động kinh, nhồi máu não, xuất huyết não dẫn đến liệt, hôn mê, có thể tử vong.

4. Chẩn đoán

4.1. Chẩn đoán lâm sàng

Dựa vào triệu chứng giống như lao phổi nhưng không có trực khuẩn lao, không gầy sút nhanh và không sốt về chiều, điều trị lao không đỡ.

4.2. Chẩn đoán xét nghiệm

– Xét nghiệm đờm tìm trứng bằng kỹ thuật xét nghiệm trực tiếp
– Xét nghiệm phân tìm trứng: Trong trường hợp bệnh nhân bị bệnh sán lá phổi nuốt phải đờm (thường gặp ở trẻ em) nếu không lấy được đờm thì có thể xét nghiệm phân trực tiếp tìm trứng sán lá phổi.
– Chẩn đoán miễn dịch

4.3. Chẩn đoán Xquang

Chụp phổi để tìm những tổn thương và đánh giá hình ảnh thâm nhiễm phổi.

5. Dịch tễ học

- Bệnh gặp ở nhiều nước trên thế giới: như Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên, Mỹ, Mexico…
- Ở Việt Nam bệnh trước đây ít gặp. Những năm gần đây bệnh nhân thường được phát hiện ở các tỉnh miền núi phía bắc: Lai Châu, Yên Bái, Sơn La, Bắc Kạn…

- Bệnh liên quan đến tập quán ăn cua nướng của đồng bào dân tộc

- Điều tra dịch tễ ở huyện Sìn Hồ tỉnh Lai Châu cho thấy
+ 67-70% chó nhiễm sán lá phổi
+ 90% cua có trứng sán lá phổi. Trung bình mỗi cua có 300 ấu trùng.

– Vệ sinh ăn uống: Không ăn cua sống, cua tôm chưa chín
– Quản lý và xử lý đờm, phân.
– Điều trị triệt để những người mang mầm bệnh.

6.Điều trị
Praziquantel, bithionol. Có thể dùng triclabendazole cũng có tác dụng tốt với sán lá phổi.

[phuhmtu]

dùng KOH soi đờm có thấy trứng sán lá phổii không ạ?

[march9th]

dùng KOH soi đờm có thấy trứng sán lá phổii không ạ?

có bạn à