TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

[lưu thị chiêm]

CHẨN ĐOÁN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

Khuyến cáo
Đường huyết đói là xét nghiệm được ưu tiên để chẩn đoán Đái tháo đường ở trẻ em và người lớn không có thai.
Sử dụng HbA1c không được khuyến cáo để chẩn đoán Đái Tháo Đường tại thời điểm này
Tiêu chuẩn chẩn đoán Đái Tháo Đường ở người lớn không mang thai :
1. Triệu chứng của Đái tháo đường và đường huyết bất kỳ ≥ 200mg/dl ( 11.1mmol/L)

Đường huyết bất kỳ được định nghĩa là bất cứ thời gian nào trong ngày không liên quan đến bửa ăn gần đây.
Triệu chứng kinh điển của Đái Tháo Đường bao gồm : Tiểu nhiều, uống nhiều và sụt cân không rỏ nguyên nhân.

2.Đường huyết đói ≥ 126mg/dl (7.0 mmol.L)

Đói được định nghĩa là không ăn ít nhất 8 giờ.

3. Đường huyết 2 giờ ≥ 200 mg/dl (11.1mmol/L) sau test dung nạp Glucose .

Test nên được thực hiện như mô tả của WHO, sử dụng 75g dung dịch glucose pha trong nước

Có 3 cách chẩn đoán Đái Tháo Đường , mỗi cách nên được xét nghiệm lại để xác định vào ngày khác trừ khi có triệu chứng tăng đường huyết rõ rệt.
Mặc dù Test dung nạp bằng 75g Glucose bằng đường uống có độ nhạy và chuyên biệt hơn xét nghiệm đường huyết đói, nhưng hiếm khi được thực hiện trong thực tế.

Do dễ dàng thực hiện, bệnh nhân dễ chấp nhận và giá thành rẻ mà xét nghiệm đường huyết đói được thích dùng hơn.
Xét nghiệm HbA1c không được khuyến cáo dùng để chẩn đoán Đái Tháo Đường.
Tăng đường huyết nhưng không đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán Đái Tháo Đường sẽ được phân loại là rối loạn đường huyết đói ( IFG) hay rối loạn dung nạp Glucose (IGT) tùy thuộc vào phương pháp chẩn đoán là xét nghiệm đường huyết đói hay test dung nạp Glucose :

Rối loạn đường huyết đói khi :100 mg/dl ( 5.6 mmol/L) ≤đường huyết đói ≤125 mg/dl (6.9 mmol/L)

Rối loạn dung nạp Glucose khi : 140mg/dl (7.8 mmol/L) ≤đường huyết 2 giờ sau uống 75 gr Glucose ≤199 mg/dl (11.0 mmol/L)

Gần đây,rối loạn đường huyết đói và rối loan dung nạp Glucose được gọi là tiền Đái tháo đường, cả 2 nhóm này là yếu tố nguy cơ tim mạch và Đái tháo đường trong tương lai
Nếu không có tăng đường huyết rỏ ràng, xét nghiệm nên được lập lại vào một ngày khác để xác định chẩn đoán.
Test dung nạp Glucose không được sử dụng thường qui trên lâm sàng , nhưng có thể đòi hỏi để đánh giá bệnh nhân Rối loạn đường huyết đói hay khi nghi ngờ Đái tháo đường mặc dù đường huyết đói bình thường

[chipyu]

Theo hướng dẩn năm 2014 của Hiệp hội đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), xét nghiệm HbA1c được sử dụng trong các trường sau

1. Theo dõi, đánh giá điều trị đái tháo đường

Mục tiêu điều trị đái tháo đường là HbA1c <7%. Vì vậy xét nghiệm HbA1c được bác sĩ lâm sàng sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị cũng như để điều chỉnh thuốc sử dụng trong quá trình điều trị.

2. Chẩn đoán đái tháo đường

Từ năm 2010, HbA1c được sử dụng như một trong các tiêu chuẩn để chẩn đoán đái tháo đường. Theo đó, một người được chẩn đoán đái tháo đường khi có một trong các tiêu chuẩn sau :

+ Đường huyết sau khi đã nhịn đói qua đêm > 126 mg/dL hoặc

+ Đường huyết bất kỳ (kể cả sau ăn) > 200 mg/dL hoặc

+ Đường huyết 2 giờ sau nghiệm pháp uống 75g glucose > 200 mg/dL hoặc

+ HbA1c > 6,5% .

Như vậy trong các tiêu chuẩn trên, tiêu chuẩn HbA1c dễ thực hiện nhất do đơn giản, bệnh nhân không cần nhịn đói hay thực hiện nghiệm pháp.

Chẩn đoán tiền đái tháo đường khi HbA1c trong khoảng 5,7 - 6,5 % .

3. Sàng lọc bệnh nhân có nguy cơ đái tháo đường

Các trường hợp có nguy cơ bao gồm :

+ Trên 45 tuổi

+ Bệnh nhân có BMI ≥ 25 kg/m2 + một trong các dấu hiệu

- HDL < 35 mg/dL hay Triglyceride > 250 mg/dL

- Tiểu đường thai kỳ, sinh con > 4 kg

- Người châu Á – Thái Bình Dương,châu Mỹ, da đỏ

- Ít vận động, béo bụng

- Các triệu chứng lâm sàng nghi ngờ tiểu đường

Kiểm tra lại sau 3 năm nếu kết quả bình thường.