Salmonella Widal

[tuyenlab]

Salmonella Widal

I. MỤC ĐÍCH VÀ NGUYÊN LÝ

1. Mục đích

Phát hiện kháng thể O và H kháng Salmonella trong huyết thanh

2. Nguyên lý

Phản ứng ngưng kết.

II. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện
- Người thực hiện: Cán bộ xét nghiệm đã được đào tạo và có chứng chỉ hoặc chứng nhận về chuyên ngành Vi sinh.

- Người nhận định và phê duyệt kết quả: Cán bộ xét nghiệm có trình độ đại học hoặc sau đại học về chuyên ngành Vi sinh.

2. Phương tiện, hóa chất

Phương tiện, hóa chất như ví dụ dưới đây hoặc tương đương.

2.1. Trang thiết bị

- Máy ly tâm thường.

- Ống nghiệm 12 mm.

- Micropipette các loại: 100 µl, 500 µl, 1000 µl.

- Giá cắm ống nghiệm.

2.2. Dụng cụ, hóa chất và vật tư tiêu hao (bao gồm nội kiểm, ngoại kiểm)

Bông

Dây garô

Tube đựng bệnh phẩm

Tube thủy tinh làm xét nghiệm

Sinh phẩm chẩn đoán

Khấu hao sinh phẩm cho kiểm tra lại

NaCl 0.9 %

Đầu côn 1000 µl

Đầu côn 200 µl

Giấy thấm

Giấy xét nghiệm

Sổ lưu kết quả xét nghiệm

Bút viết kính

Bút bi

Mũ

Khẩu trang

Găng tay

Găng tay xử lý dụng cụ

Quần áo bảo hộ

Dung dịch nước rửa tay

Cồn sát trùng tay nhanh

Dung dịch khử trùng

Khăn lau tay

QC (nếu thực hiện) *

EQAS (nếu thực hiện) *

* Ghi chú:

- Chi phí nội kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình nội kiểm (QC) là 1/10 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lượng ≥ 10 mẫu cho 1 lần tiến hành kỹ thuật).

- Chi phí ngoại kiểm cho quy trình kỹ thuật được tính cụ thể theo Chương trình ngoại kiểm (EQAS) là 1/200 tổng chi phí dụng cụ, hóa chất, vật tư tiêu hao (với số lần ngoại kiểm trung bình 2 lần/1 năm).

3. Bệnh phẩm

Huyết thanh hoặc huyết tương của người bệnh

4. Phiếu xét nghiệm

Điền đầy đủ thông tin theo mẫu yêu cầu.

III. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Các bước tiến hành thực hiện theo phương tiện, hóa chất được ví dụ ở trên.

1. Lấy bệnh phẩm

Theo đúng quy định của chuyên ngành Vi sinh.

2. Tiến hành kỹ thuật

Sinh phẩm chẩn đoán thương hàn của hãng Bio-Rad gồm 6 loại kháng nguyên TO, TH, AO, AH, BO, BH là các kháng nguyên thân và kháng nguyên lông của S. typhi, S. paratyphi A, S. paratyphi B (VD).

- Để sinh phẩm ở nhiệt độ phòng 15-20 phút trước khi làm xét nghiệm

- Kiểm tra tên, tuổi giữa bệnh phẩm và giấy xét nghiệm

- Ghi tên và đánh dấu từng ống xét nghiệm

- Pha loãng huyết thanh (HT) người bệnh:

+ Pha loãng huyết thanh 1/10: 0,2ml huyết thanh + 1,8 ml NaCl 0,9%

+ Pha loãng huyết thanh 1/20: 0,1ml huyết thanh + 1,9 ml NaCl 0,9%

- Ly tâm 3000 vòng trong 5 phút

- Đọc kết quả bằng mắt thường hoặc kính lúp trên nền màu đen

IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ

Gõ nhẹ vào đáy của ống nghiệm và quan sát:

- Phản ứng âm tính: nếu hỗn hợp phản ứng đồng nhất.

- Phản ứng dương tính: các hạt ngưng kết có thể quan sát được bằng mắt thường.

+ Kháng thể O: ngưng kết hạt nhỏ, bền vững, lắc khó tan.

+ Kháng thể H: ngưng kết như bông, hạt to, khi lắc dễ tan.

+ Hiệu giá kháng thể được tính ở ống huyết thanh nào có độ pha loãng lớn nhất vẫn còn hiện tượng ngưng kết xảy ra.

Ví dụ: nếu hiện tượng ngưng kết với TO và TH xảy ra ở độ pha loãng
1:200, trong khi những ống nghiệm còn lại vẫn âm tính thì phải làm lại phản ứng bằng cách pha loãng huyế thanh ở độ pha loãng là 1:40, 1:80, 1:160. Mục đích để xác định lại hiệu giá kháng thể đối với TO, TH và hiệu giá cuối cùng đối với mẫu huyết thanh đã được pha loãng sẽ là 1:400, 1:800 và 1: 1600.

V. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ

- Âm tính giả: có thể do lấy máu quá sớm.

- Dương tính giả: gặp ở người bệnh nhiễm Ricketsia, một số trường hợp viêm gan mãn tính, nhiễm vi khuẩn gram (-).

- Phản ứng Widal chỉ có giá trị định hướng cho chẩn đoán.

- Có thể xảy ra hiện tượng ngưng kết vùng do đó dễ bỏ sót.

- Sai sót do người làm kỹ thuật.

- Tham khảo thêm hướng dẫn của nhà sản xuất.

Theo quyết định số 26 /QĐ-BYT ngày 03 tháng 01 năm 2013