11-25-2015, 09:07 AM
PHẪU TÍCH BỆNH PHẨM SINH THIẾT HẠCH
I. NGUYÊN TẮC
Lấy tất cả các hạch, không để sót tổn thương, lấy cả phần mô kế cận (nếu
có). Bệnh phẩm sau khi pha cần được cố định ngay trong formol đệm trung tính
10%.
II. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
+ Bác sĩ giải phẫu bệnh – tế bào bệnh học: 01
+ Kỹ thuật viên giải phẫu bệnh – tế bào bệnh học: 02
2. Phương tiện, hóa chất
+ Bàn pha bệnh phẩm: Phải đủ rộng, chiều cao thích hợp cho tư thế đứng pha bệnh phẩm.
+ Dao sắc, kẹp, thớt nhựa sạch, phẳng.
+ Các lọ đựng dung dịch cố định bệnh phẩm (formol đệm trung tính 10%), thể tích dung dịch cố định lớn hơn 20-30 lần thể tích bệnh phẩm cần cố định.
+ Khuôn nhựa đựng bệnh phẩm.
+ Bút chì mềm, nhãn giấy ghi tên, tuổi Người bệnh, mã số xét nghiệm, mô xét nghiệm…
+ Găng tay, khẩu trang, kính bảo vệ mắt và quần áo bảo hộ.
+ Vòi nước chảy, các dụng cụ và thuốc tẩy trùng để làm sạch dụng cụ.
+ Bình có chứa dung dịch cố định để lưu bệnh phẩm.
+ Dụng cụ có nắp kín để đựng các bệnh phẩm đã pha còn dư để đem huỷ.
3. Bệnh phẩm
Bệnh phẩm được cố định ngay (không quá 30 phút kể từ khi bệnh phẩm được lấy ra khỏi cơ thể) trong formol trung đệm tính 10%, do các khoa, phòng lâm sàng gửi tới.
4. Phiếu xét nghiệm
+ Có đầy đủ thông tin về Người bệnh (họ tên, tuổi, giới, địa chỉ, điện thoại), khoa phòng yêu cầu xét nghiệm.
+ Có ghi đầy đủ chẩn đoán lâm sàng, bao gồm các triệu chứng lâm sàng, các kết quả cận lâm sàng khác, phương pháp lấy bệnh phẩm, vị trí, số lượng bệnh phẩm.
+ Có ghi rõ yêu cầu xét nghiệm, tên bác sĩ yêu cầu xét nghiệm.
+ Ghi ngày giờ lấy bệnh phẩm, ngày giờ chuyển đến khoa giải phẫu bệnh– tế bào bệnh học, có hay không có cố định bệnh phẩm sơ bộ, loại dung dịch cố định.
+ Có phần mô tả đại thể, số lượng bệnh phẩm lấy xét nghiệm, vùng lấy bệnh phẩm, loại mô xét nghiệm…
III. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Qui trình chuẩn bị
Nếu hạch còn tươi cắt 2 - 3 lát vuông góc với trục dọc và :
+ Lấy 1 mẫu nhỏ để cấy vi khuẩn, nếu cần.
+ 4 phiến kính áp hạch, cố định trong cồn Methanol, nhuộm HE 2 phiến đồ, nhuộm Wright 2 phiến đồ.
+ Cố định 1 phần trong dung dịch B5 để làm xét nghiệm mô bệnh học.
+ Trường hợp nghi bệnh lý u limphô: để dành phiến đồ cho phương pháp đo tế bào dòng chảy, di truyền tế bào, di truyền học phân tử ...
+ Nếu còn mô, cố định trong formol trung tính 10%: cắt nhiều lát 3mm
làm xét nghiệm mô bệnh học.
2. Mô tả đại thể
a. Hạch tươi hay đã cố định.
b. Kích thước hạch và tình trạng vỏ hạch.
c. Mặt cắt, màu sắc, dạng nốt, chảy máu, hoại tử.
3. Cắt lọc bệnh phẩm làm xét nghiệm mô bệnh học
Cắt ngang hạch, kèm theo ít nhất 1 phần vỏ bao: 1 đến 3 lát tùy kích thước hạch.
IV. KẾT QUẢ
Bệnh phẩm không sót tổn thương, cố định đúng quy định.
V. NHỮNG SAI SÓT VÀ HƯỚNG XỬ TRÍ
- Cần luôn nhớ nếu bệnh phẩm không được cố định ngay sau khi lấy ra khỏi cơ thể hoặc cố định không đúng cách sẽ bị hoại tử là không thể sửa chữa được.
- Bệnh phẩm mềm: tránh dùng kẹp có mấu kẹp chặt làm nát bệnh phẩm.
- Bệnh phẩm của lần pha trước dính lại trên dụng cụ và dính vào bệnh phẩm sau: Thớt pha bệnh phẩm, dụng cụ pha phải rửa sạch trước khi pha từng bệnh phẩm.
Theo Quyết định Số: 5199 /QĐ-BYT