02-20-2013, 02:08 PM
38. Ngộ độc nấm độc
Có thể chia các loại nấm độc ra làm hai loại chính:
- Loại gây ngộ độc chậm nguy hiểm
- Loại gây ngộ độc nhanh, ít nguy hiểm
Loại gây ngộ độc chậm
I. Độc tính
Loại này thuộc nhóm Amanita phalloid có 6 độc tố: phallin, phalloidin, phalloin, amanitin anpha, bêta, gamma. Phallin là một độc tố gây tan máu. Các độc tố khác được tập trung ở gan và gây viêm gan nhiễm độc.
II. Triệu chứng ngộ độc cấp
- Xuất hiện muộn 6-40 giờ sau khi ăn (trung bình 12 giờ)
- Nôn mửa, ỉa chảy giống tả, kéo dài 2-3 ngày gây mất nước, mất muối, truỵ mạch.
- Suy thận cấp (chức năng hoặc thực tổn)
- Viêm gan nhiễm độc: vàng da, GPT tăng cao, phức hợp prothrombin giảm. Hiệu giá của GPT tỷ lệ với tình trạng hoại tử tế bào gan và có ý nghĩa tiên lượng bệnh. Phức hợp prothrombin giảm biểu hiện mức độ của viêm gan.
- Viêm gan nặng dẫn tới hôn mê gan.
- Có thể thấy đông máu rải rác trong lòng mạch gây xuất huyết và sốc.
III. Xử trí
Có thể tẩy bằng thuốc tẩy muối (30g), hoặc sorbitol.
Truyền dịch: glucose 5 - 10%.
Chống rối loạn đông máu: truyền máu, heparin, nếu có đông máu rải rác trong lòng mạch.
Lọc ngoài thận: khi có suy thận cấp hoặc hôn mê gan. Lọc ngoài thận không có tác dụng loại trừ độc tố đã gắn vào gan.
Loại gây ngộ độc sớm
I. Độc tính và triệu chứng
Xuất hiện ngay sau khi ăn, trước 6 giờ và kéo dài vài giờ. Tuỳ thuộc loại nấm, có thể thấy:
1. Hội chứng cholinergic (nấm amanita muscaria): giãn mạch, vã mồ hôi, chảy nước dãi, chảy nước mắt, ỉa chảy nhịp chậm, đồng tử co, hạ huyết áp.
2. Hội chứng atropin (nấm amanita panthera) có nơi gọi là nấm sậy.
- Giãy giụa, co giật, mê sảng.
- Niêm mạc miệng, mắt khô.
- Mạch nhanh đồng tử giãn, đỏ da.
3. Hội chứng tiêu hoá: ỉa chảy, nôn mửa.
4. Ảo giác (ảo giác đơn giản): bệnh nhân nhìn thấy các chấm sáng, chấm màu hoặc các vạch nối nhau chạy trước mắt.
II. Xử trí
- Rửa dạ dày, uống natrisulfat 30g.
- Chống hội chứng cholinergic bằng: atropin 0,5-1mg tĩnh mạch cho đến khi có dấu hiệu khô mồm.
- Chống hội chứng atropin bằng: barbituric, điều chỉnh nước và điện giải.
- Chống ảo giác bằng các loại phenothiazin (aminazin).
… …
Có thể chia các loại nấm độc ra làm hai loại chính:
- Loại gây ngộ độc chậm nguy hiểm
- Loại gây ngộ độc nhanh, ít nguy hiểm
Loại gây ngộ độc chậm
I. Độc tính
Loại này thuộc nhóm Amanita phalloid có 6 độc tố: phallin, phalloidin, phalloin, amanitin anpha, bêta, gamma. Phallin là một độc tố gây tan máu. Các độc tố khác được tập trung ở gan và gây viêm gan nhiễm độc.
II. Triệu chứng ngộ độc cấp
- Xuất hiện muộn 6-40 giờ sau khi ăn (trung bình 12 giờ)
- Nôn mửa, ỉa chảy giống tả, kéo dài 2-3 ngày gây mất nước, mất muối, truỵ mạch.
- Suy thận cấp (chức năng hoặc thực tổn)
- Viêm gan nhiễm độc: vàng da, GPT tăng cao, phức hợp prothrombin giảm. Hiệu giá của GPT tỷ lệ với tình trạng hoại tử tế bào gan và có ý nghĩa tiên lượng bệnh. Phức hợp prothrombin giảm biểu hiện mức độ của viêm gan.
- Viêm gan nặng dẫn tới hôn mê gan.
- Có thể thấy đông máu rải rác trong lòng mạch gây xuất huyết và sốc.
III. Xử trí
Có thể tẩy bằng thuốc tẩy muối (30g), hoặc sorbitol.
Truyền dịch: glucose 5 - 10%.
Chống rối loạn đông máu: truyền máu, heparin, nếu có đông máu rải rác trong lòng mạch.
Lọc ngoài thận: khi có suy thận cấp hoặc hôn mê gan. Lọc ngoài thận không có tác dụng loại trừ độc tố đã gắn vào gan.
Loại gây ngộ độc sớm
I. Độc tính và triệu chứng
Xuất hiện ngay sau khi ăn, trước 6 giờ và kéo dài vài giờ. Tuỳ thuộc loại nấm, có thể thấy:
1. Hội chứng cholinergic (nấm amanita muscaria): giãn mạch, vã mồ hôi, chảy nước dãi, chảy nước mắt, ỉa chảy nhịp chậm, đồng tử co, hạ huyết áp.
2. Hội chứng atropin (nấm amanita panthera) có nơi gọi là nấm sậy.
- Giãy giụa, co giật, mê sảng.
- Niêm mạc miệng, mắt khô.
- Mạch nhanh đồng tử giãn, đỏ da.
3. Hội chứng tiêu hoá: ỉa chảy, nôn mửa.
4. Ảo giác (ảo giác đơn giản): bệnh nhân nhìn thấy các chấm sáng, chấm màu hoặc các vạch nối nhau chạy trước mắt.
II. Xử trí
- Rửa dạ dày, uống natrisulfat 30g.
- Chống hội chứng cholinergic bằng: atropin 0,5-1mg tĩnh mạch cho đến khi có dấu hiệu khô mồm.
- Chống hội chứng atropin bằng: barbituric, điều chỉnh nước và điện giải.
- Chống ảo giác bằng các loại phenothiazin (aminazin).
… …
