+- Diễn đàn xét nghiệm đa khoa (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan)
+-- Diễn đàn: ...:::THẢO LUẬN CHUYÊN NGÀNH:::... (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-8.html)
+--- Diễn đàn: Hóa sinh - Miễn dịch (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-11.html)
+---- Diễn đàn: Lý thuyết (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-99.html)
+---- Chủ đề: Xét nghiệm Clo và áp dụng trong thực hành lâm sàng (/thread-2470.html)
Xét nghiệm Clo và áp dụng trong thực hành lâm sàng - tuyenlab - 05-25-2013
CLO
NHẮC LẠI SINH LÝ
Clorid(Cl-) là một anion chính của dịch ngoài tế bào.nồng độ clo máu có mỗi tương quan nghịch với nồng độ bicacbonat ( HCO3-) do các ion này phản ánh tình trạng cân bằng acid base trong cơ thể.Clo có một số chức năng tham gia duy trì tình trạng trung hòa vè điện tích bằng cách đối trọng với các cation như Na+ (NaCl, HCl), hoạt động như một thành phần của hệ đệm, hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa và tham gia duy trì áp lực thẩm thấu và cân bằng nước trong cơ thể. Do ion Cl- thường được thấy dưới dạng kết hợp với natri (Na+), các thay đổi trong nồng độ natri sẽ gây nên thay đổi tương ứng trong nồng độ clo. Lượng clo được thận bài xuất trong 24h là một chỉ dẫn cho tình trạng thăng bằng điện giải cho bệnh nhân và là hình ảnh phản chiếu đối với khẩu phần clo và natri trong chế độ ăn.
Các bệnh nhân bị tăng nồng độ clo máu (hyperchloremia) có thể biểu hiện triệu chứng yếu cơ, thở nhanh sâu, thờ ơ, mệt lả, và tình trạng trên có thể tiến triến tới hôn mê thực sự.
Các bệnh nhân bị giảm nồng độ clo máu (hyphochloremia) có thể biểu hiện tình trạng tăng trương lực cơ, cơn co cứng cơ (tetany) và thở nông.
MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
Xiét nghiệm định lượng các ion chính có trong huyết tương (xét nghiệm điện giả đồ) và để đánh giá tình trạng cân bằng axit base.
CÁCH LẤY BỆNH PHẨM
- Máu: xét nghiệm đươcj thực hiện trên huyết thanh hay huyết tương. Không nhất thiết yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu làm xét nghiệm.
- Nước tiểu: thu bệnh phẩm 24h. nước tiểu được bảo quản trong tủ mát hay trong đá lạnh.
GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG
- Nồng độ clo máu: 96 – 106 mEq/L hay 96 – 106 mmol/L
- Nồng độ clo niệu: 110 – 250 mEq/L hay 110 -250 mmol/L
TĂNG NỒNG ĐỘ CLO MÁU
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Suy thận cấp.
- Nghiện rượu.
- Thiếu máu.
- Đợt mất bù của suy tim.
- Hội chứng cushing.
- Mất nước nặng.
- Đái tháo nhạt.
- Sản giật.
- Truyền quá nhiều dịch muối.
- Cường cận giáp.
- Tăng thông khí.
- Toan chuyển hóa..
- Bệnh đa u tủy xương (multiple myeloma).
- Toan hóa do ống thận.
- Kiềm chuyển hóa.
- Ngộ độ salicylat.
GIẢM NỒNG ĐỘ CLO MÁU
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Các nhiễm trung cấp.
- Bệnh Addison.
- Suy vỏ thượng thận.
- Bỏng.
- Suy thận mạn.
- Suy tim ứ huyết.
- Nhiễm toan ceton do đái tháo đường.
- Tiêu chảy.
- Ra nhiều mồ hôi.
- Tiếp xúc với môi trường có nhiệt độ quá cao.
- Hạ kali máu.
- Hạ natri máu.
- Kiềm chuyển hóa.
- Hút dịch dạ dày qua xông.
- Cường aldosteron tiên phát.
- Khí thũng phổi.
- Hẹp môn vị.
- Tổn thương thận.
CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM
- Mẫu bệnh phẩm bị vỡ hồng cầu có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.
- Sử dụng garo tĩnh mạch quá lâu trong khi lấy máu xét nghiệm có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm.
- Các thuốc có thể làm tăng nồng độ clo máu là: acetazolamide, ammonium clorid, androgen, axit boric, cholestyramin, cyclosporine, estrogen, glucocorticoid, imipennem-cilastatin, methyldopa, thuốc kháng viêm không phải steroid, phenylbutazon, bromid natri, spironolactone, thuốc lợi tiểu nhóm thiazide.
- Các thuốc có thể làm giảm nồng độ clo máu là: aldosterone, amilorid, bumetanid, corticosteroid, corticotropin, tuyền dextrose, acid ethacrynic, furosemide, lợi tiểu thủy ngân, prednisolone, natri bicarbonate, spironolactone, triamterene, thuốc lợi tiểu nhóm thiazid.
- Các thuốc có thể làm tăng nồng độ clo trong nước tiểu là: bromid, lợi tiểu thủy ngân, lợi tiểu nhóm thiazid.
LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG NỒNG ĐỘ CLO MÁU
1. Xét nghiệm định lượng nồng độ clo máu thường được đánh giá như một phần của xét nghiệm sàng lọc đối với tình trạng rối loạn nước điện giải và thăng bằng kiềm toan.
- Các biến đổi nồng độ clo máu xảy ra song song với các biến đổi nồng độ natri máu và việc phân tích các biến đổi này cũng tương tự như đối với nồng độ natri máu.
- Do clo tham gia một phần vào hệ đệm trong cân bằng acid base của cơ thể, vì vậy khi phân tích biến đổi nồng độ của ion này phải kết hợp với phân tích xét nghiệm các chất khí trong máu động mạch và nồng độ bicarbonate.
2. Xét nghiệm này cũng được chỉ định đẻ đánh giá những bệnh nhân than phiền có triệu chứng nôn kéo dài, tiêu chảy hay yếu mệt.
3. ở các đối tượng bị nhiễm kiềm, xét nghiệm định lượng nồng độ clo có trong nước tiểu giúp chẩn đoán phân biệt nguyên nhân gây rối loạn acid base.
- Các bệnh nhân bị nôn kéo dài sẽ có tình trạng nhiễm kiềm giảm clo máu với nồng độ clo trong nước tiểu rất thấp.
- Các bệnh nhân bị tăng quá mức một số hormone (như cortisol hay aldosterone) sẽ có nồng độ clo trong nước tiểu rất cao.
Nguồn: Các xét nghiệm thường quy áp dụng trong thực hành lâm sàng - Nhà xuất bản Y học 2012