+- Diễn đàn xét nghiệm đa khoa (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan)
+-- Diễn đàn: ...:::THẢO LUẬN CHUYÊN NGÀNH:::... (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-8.html)
+--- Diễn đàn: Hóa sinh - Miễn dịch (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-11.html)
+---- Diễn đàn: Lý thuyết (https://xetnghiemdakhoa.com/diendan/forum-99.html)
+---- Chủ đề: Xét nghiệm Androstenedion và áp dụng trong thực hành lâm sàng (/thread-2376.html)
Xét nghiệm Androstenedion và áp dụng trong thực hành lâm sàng - tuyenlab - 05-14-2013
ANDROSTENEDION
NHẮC LẠI SINH LÝ
Androstenedion là một trong những hormon sinh dục nữ (androgen) chính được sản xuất tại buồng trứng của phụ nữ và với một mức thấp hơn tại các tuyến thượng thận của cả nam và nữ.
Androstenedion được tế bào gan và mô mỡ chuyển thành estron. Estron là một dạng của estrogen với hoạt lực tương đối thâp, so với estradiol. Ở phụ nữ trước tuổi mãn kinh, nồng độ estron tương đối thấp khi so với nồng độ estradiol. Tuy nhiên, ở trẻ em và phụ nữ sau tuổi mãn kinh, estron là một nguồn estrogen chính. Vì vậy, do một lý do nào đó, sản xuất androstenedion tăng lên, trẻ có thể có biểu hiện phát triển giới tính sớm. ở phụ nữ sau khi mãn kinh, tăng sản xuất androstenedion có thể gây tình trạng chảy máu, lạc nội mạc tử cung, kích thích buồng trứng và đa nang buồng trứng. Tăng sản xuất androstenedion ở người béo phì có thể gây rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ và gây các dấu hiệu nữ hóa ở nam giới(vd: vú to nam giới).
MỤC ĐÍCH VÀ CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM
Để phát hiện tình trạng cường androgen ở nữ.
CÁCH LẤY BỆNH PHẨM
Xét nghiệm được thực hiện trên huyết thanh. Yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu xét nghiệm.
Xét nghiệm cần được làm trước hay sau khi hành kinh 1 tuần. Nên lấy mẫu máu để xét nghiệm vào thời điểm nồng độ androstenedion huyết tương đạt giá trị đỉnh (vào khoảng 7h sáng).
GIÁ TRỊ BÌNH THƯỜNG
80 – 300 ng/dL hay 3,8 – 6,6 nmol/L.
TĂNG NỒNG ĐỘ ANDROSTENEDION MÁU
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Khối u thượng thận.
- Tăng sản thượng thận bảm sinh (congenital adrenal hyperplasia).
- Hội chứng Cushing.
- Khối ủ sản xuất ACTH lạc chỗ (ectopic ACTH-producing tumor).
- Chứng rậm lông ở nữ (hirsutism).
- Khối u buồng trứng.
- Hội chứng Stein-Leventhal (Stein-Leventhal syndrome) hay hội chứng buồng trứng đa nang.
- Khối u tinh hoàn.
GIẢM NỒNG ĐỘ ANDROSTENEDION MÁU
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Giảm chức năng tuyến sinh dục hay giảm hormon sinh dục (hypogonadism).
- Mãn kinh.
CÁC YẾU TỐ GÓP PHẦN LÀM THAY ĐỔI KẾT QUẢ XÉT NGHIỆM
Dùng các thuốc cản quang là chất đồng vị phóng xạ trong vòng một tuần trước khi xét nghiệm sẽ làm biến đổi kết quả xét nghiệm.
LỢI ÍCH CỦA XÉT NGHIỆM ĐỊNH LƯỢNG ANDROSTENEDION MÁU
1. xét nghiệm không thể thiếu khi làm bilan các trường hợp cường androgen ở phụ nữ. Khi kết hợp với định lượng testosteron, tăng nồng độ 2 hormon này thường thấy ở các bệnh nhân bị chứng buồng trứng đa nang.
2. xét nghiệm hữu ích để chẩn đoán tình trạng rối loạn kinh nguyệt, phát triển giới tính sớm và rối loạn kinh nguyệt sau tuổi mãn kinh.
CÁC CẢNH BÁO LÂM SÀNG
Phụ nữ bình thường ở tuổi mãn kinh thường có giảm 50% nồng độ androtenedion huyết thanh do giảm sản xuất của thượng thận.
Nguồn: Các xét nghiệm thường quy áp dụng trong thực hành lâm sàng - Nhà xuất bản Y học - 2012